Sokak Hayvanları Uyutulacak Mı?
Ankara’nın soğuk bir kış sabahıydı. O gün işyerime gitmek için evden çıkarken, biraz tedirgin bir şekilde sokağa adımımı attım. Sokak köpeklerinin o alışkın bakışları ve neşeli havlamaları arasından geçerken, aklıma bir konu takıldı: Sokak hayvanları uyutulacak mı? Son dönemde bu mesele, sokakları adım adım dolaşan bizlerin, şehirde yaşayanların ve tüm hayvanseverlerin en çok konuştuğu sorulardan biri haline geldi. Ben de bununla ilgili daha fazla bilgi edinmeye, verilerle gerçekleri harmanlamaya karar verdim.
Sokak Hayvanları: Ekonomik ve Sosyal Bir Sorun
Bursa’da büyürken, her gün okuldan çıkınca okulun önündeki parkta top oynayan birkaç çocuk, birkaç kedi ve sokakta yaşayan köpekler vardı. O zamanlar ne bu kedilerin, ne de köpeklerin sokakta yaşamaları bana garip gelirdi. Oysa şimdilerde, büyükşehirde yaşamaya başladıkça, sokak hayvanlarının hayatımızın bir parçası olduğunu fark ettim. Ancak bu, her zaman kolayca kabul edebileceğimiz bir durum değil.
Sokak hayvanları, şehrin dinamiklerine, yerel yönetimlerin politikalarına ve insanların duyarlılığına göre farklı şekilde yaşar. Bu da, hayvanların sağlık sorunları, beslenme eksiklikleri ve hatta travmalarla karşılaşmalarına neden olur. Bir araştırmaya göre, Türkiye’de sokak hayvanlarının sayısı, 2019 itibariyle yaklaşık 8 milyon civarındaydı. Bu sayı, her geçen yıl artış göstermekte. Peki, bu kadar fazla sokak hayvanı, toplumda ne gibi sorunlar yaratıyor?
Birçok belediye, sokak hayvanlarının yaşam alanlarını düzenlemeye çalışıyor. Ancak hayvanların sağlığı ve güvenliği açısından bu politikaların yetersiz olduğu söylenebilir. Son yıllarda bazı belediyelerin uygulamaya koyduğu “sokak hayvanlarının uyutulması” konusundaki kararlar, hayvanseverler ve toplumda büyük bir tepkiyle karşılandı. Bu karar, sokak hayvanlarına yönelik ölümcül bir çözüm önerisi gibi algılandı.
Sokak Hayvanlarının Uyutulması: Bir Çözüm Mü?
Sokak hayvanlarının uyutulması meselesi, özellikle Belediye Yasası ve Hayvanları Koruma Kanunu çerçevesinde tartışılmaya başlandı. Ancak bu konuda çoğu zaman yerel yönetimlerin kararları, etik açıdan tartışmalı bir hal alabiliyor. Türkiye’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre, sokak hayvanlarının uyuşturularak öldürülmesi, sadece “sağlık açısından” tehlikeli görülen hayvanlar için geçerli bir çözüm olarak sunuluyor. Yani, şiddetli şekilde hastalıklı, ağır yaralı hayvanlar, toplum güvenliği için tehdit oluşturuyor ise, uyutulması gerekebiliyor.
Ama burada önemli bir nokta var. Sokak hayvanlarının uyutulması, çok büyük bir toplumsal ve etik soruna dönüşebilir. Ekonomik anlamda da oldukça maliyetli olan bu çözüm, aynı zamanda hayvan hakları açısından birçok soruyu gündeme getiriyor. Peki, sadece bir “sayı” olarak görülen bu hayvanlar, gerçekten yaşam haklarından mahrum edilmeli mi?
Çevremde Gördüğüm İnsan Hikâyeleri
İş hayatımda, her gün pek çok veriye, rapora göz atıyorum. Bir ekonomi okumuş biri olarak, insanların kararlarındaki sayıları, rakamları ve oranları yorumlamak bana oldukça kolay geliyor. Ama iş hayvan haklarına, toplumsal sorunlara gelince, bu hesaplar bana her zaman bir adım geri atma gerekliliği hissettiriyor. Çünkü insanları, duyguları, hikâyeleri anlamadan sadece rakamlarla çözüm üretmek oldukça sınırlı olur.
Geçen gün, iş çıkışı, her zamanki gibi yürüyüş yaparken yanımda yaşlıca bir adam yürüyordu. Yağmur yağıyordu ve o adamın cebinden bir miktar kuru ekmek çıkarıp bir köpeğe vermesi aklımı kurcaladı. Yolda yürüyen o adam, ekonomist olarak veriyle iç içe olan biri olarak bana, sadece sokak hayvanlarının değil, toplumun kalp atışlarının da ne kadar önemli olduğunu hatırlattı. Sonuçta, hayvanlara dair kararlar, sadece rakamlar değil, insanların vicdanlarıyla da ilgilidir.
Bu yüzden, sokak hayvanları meselesi bir ekonomik soru olmaktan çok, bir ahlaki ve sosyal mesele olarak karşımıza çıkıyor. Çevremdeki insanlar, bu konuyu gündeme getirdiğinde, farklı bakış açılarına sahip olduklarını gözlemliyorum. Kimileri, “Evde bakım için alan bulamayan, her gün bir köşede yaşamaya mahkûm olan bu hayvanları korumak çok zor” diyor. Kimisi ise, “Hayvanlar, her canlının en doğal hakkı olarak yaşamayı hak ediyor” diyor.
Yerel Çözümler ve Uygulamalar
Sokak hayvanları için en iyi çözüm, aslında tamamen uyuşturma ya da öldürme değil, onları barındırma ve tedavi etme üzerine olan yaklaşımlardır. Birçok belediye, sahipsiz hayvanlar için klinikler açarak onları tedavi ediyor ve sokaklarda sağlıklı bir yaşam sürmelerine olanak tanıyor. Ancak, bu çözüm çok yerel ve sınırlı kalabiliyor. Bu yüzden daha kapsamlı ve toplumun her kesimine hitap eden projelere ihtiyaç var.
Sonuç olarak, sokak hayvanlarının uyutulması bir çözüm olmaktan çok, bir kaçış yolu gibi görünüyor. Hayvanların hakları ve yaşamları, toplumun ortak sorumluluğu olmalıdır. Sosyal sorumluluk bilinciyle hareket etmek, hayvanların sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmeleri için en önemli adımdır. Bu sorun ne kadar büyürse büyüsün, hep birlikte ve empatinin gücüyle çözebiliriz. Çünkü sonuçta, sokakta yaşamaya mahkûm edilen her bir hayvan, aslında hepimizin vicdanına dokunuyor.